Dit weekend hopen de leiders van de Europese Unie in Brussel knopen door te hakken over de verdeling van belangrijke banen. Er is een Plan A, maar er kan nog veel misgaan en de kansen van Jeroen Dijsselbloem zijn onduidelijk.
Christendemocraat, oude blanke man, afkomstig uit het noordelijke kamp in Europa met een AAA-kredietstatus. De benoeming van de Luxemburger Jean-Claude Juncker tot nieuwe voorzitter van de Europese Commissie heeft de toon gezet voor de verdere verdeling van een reeks belangrijke banen in Brussel.
Hoog op het lijstje staan de posten:
– Voorzitter van de Europese Raad, de club van regeringsleiders (nu: Herman van Rompuy);
– Hoge Vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid (nu: Catherine Ashton)
– Voorzitter van de eurogroep, club ministers van Financiën eurozone (nu: Jeroen Dijsselbloem)
– Eurocommissaris voor Economische en Monetaire Zaken en de euro (nu: Jyrki Katainen)
Bij de verdeling van topbaantjes is het een kwestie van geven en nemen, waarbij de nationaliteit van de kandidaat en het blok waartoe die behoort (Noord, Zuid, Oost), de politieke kleur en de sekse allemaal meespelen.
Zaterdag hopen de leiders van de Europese Unie tot een uitruil te komen. Volgens verschillende media, waaronder Het Financieele Dagblad en zakenkrant The Wall Street Journal, ligt er een overzichtelijk plan A.
Brusselse stoelendans: Plan A
Naast de benoeming van Juncker als voorzitter van de Europese Commissie heeft de Spaanse minister Luis de Guindos (man, conservatieve partij, zuidelijk euroland) de informele zegen gekregen van bondskanselier Angela Merkel om Jeroen Dijsselbloem op te volgen als voorzitter van de eurogroep. Officieel in 2015.
De logica van Plan A is nu als volgt: Italië zet in op een vrouw, met een sociaal-democratische signatuur op de post voor Hoge Vertegenwoordiger voor Buitenlandse Zaken, met minister Federica Mogherini.
Als de Italiaanse premier Renzi hier zijn zin krijgt, dan gooit de Poolse premier Donald Tusk hoge ogen voor het voorzitterschap van de Europese Raad.
Dat zit zo. Op de eerste plaats willen de Oost-Europese landen binnen de Europese Unie minimaal één substantiële post in Brussel en daarnaast zien de Oost-Europeanen Italië als relatief 'soft' ten aanzien van Rusland. Dat vereist onder de huidige omstandigheden een serieus tegenwicht.
Wie wordt de nieuwe begrotingststaar?
Tot zover is het spel vrij overzichtelijk, maar de grote vraag is wat er gebeurt met de verdeling van de overige posten binnen de Europese Commissie. Vooral de functie van 'begrotingstsaar' die individuele lidstaten de les kan lezen over de staatsfinanciën, ligt gevoelig.
Officieel mag Juncker als nieuwe voorzitter van commissie zijn team zelf samen stellen, maar in de praktijk is het ondenkbaar dat met name de eurocommissaris die gaat over de begrotingsregels benoemd wordt zonder goedkeuring van Duitsland.
Hier wordt het echter lastig: Frankrijk heeft informeel voormalig minister Pierre Moscovici naar voren geschoven. Maar als de Spanjaard De Guindos inderdaad voorzitter van de eurogroep wordt, lijkt de kans klein dat noordelijke eurolanden akkoord zullen gaan met een Fransman van socialistische signatuur als begrotingscommissaris.
Plek voor Dijsselbloem?
In theorie kan minister Jeroen Dijsselbloem van Financiën hier mooi het gat vullen, ook een sociaal-democraat maar wel uit Nederland en dus een directe bondgenoot van Duitsland als het gaat om solide begrotingsbeleid.
Onduidelijk is echter hoe commissievoorzitter Juncker daar over denkt. Tegenover NRC Handelsblad stelden bronnen afgelopen weekend dat Juncker nog steeds verbolgen is over een opmerking van Dijsselbloem in een tv-programma over het drinkgedrag van de Luxemburger; andere bronnen stelden deze week in het Financiële Dagblad dat dit niet klopt en dat Juncker best met Dijsselbloem door één deur kan.
Mocht Plan A zijn beslag krijgen dit weekend, dan hoeft Nederland er dus niet slecht uit te springen. Maar verrassingen zijn nooit uitgesloten in Brussel.
Lees ook
'Herenakkoord in de maak: Dijsselbloem raakt baan als voorzitter eurogroep kwijt'
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl